Edukacja finansowa, Finanse dla firm

Kasowy PIT w praktyce – dla kogo się opłaca i jak go rozliczyć krok po kroku

Spis treści

Od 1 stycznia 2025 roku polscy przedsiębiorcy zyskali nowe narzędzie podatkowe – kasowy PIT. To rozwiązanie, które może znacząco poprawić płynność finansową małych firm, szczególnie tych borykających się z zatorami płatniczymi. Przychód podatkowy będzie powstawał w dacie zapłaty za fakturę, a nie jak dotychczas – w momencie jej wystawienia.

Czym jest kasowy PIT i jak działa

Kasowy PIT to metoda rozliczania podatku dochodowego, która rewolucjonizuje dotychczasowe zasady. W tradycyjnym systemie memoriałowym przedsiębiorca musiał płacić podatek od przychodów w momencie wystawienia faktury, niezależnie od tego, czy otrzymał zapłatę. Nowa metoda kasowa zmienia tę sytuację diametralnie.

W praktyce oznacza to, że jeśli wystawisz fakturę w grudniu 2025 roku, ale otrzymasz za nią zapłatę dopiero w lutym 2026, podatek dochodowy zapłacisz dopiero w rozliczeniu za luty 2026. To fundamentalna zmiana dla przedsiębiorców, którzy często czekają miesiącami na zapłatę.

Najważniejsze cechy metody kasowej

Metoda kasowa ma kilka istotnych cech, które każdy przedsiębiorca powinien znać:

  • Przychód powstaje w momencie otrzymania zapłaty – dotyczy to zarówno pełnej kwoty, jak i rat czy zaliczek
  • Koszty również rozliczane kasowo – możesz odliczyć koszty dopiero po ich opłaceniu
  • Limit czasowy 2 lata – po tym okresie musisz rozpoznać przychód, nawet jeśli nie otrzymałeś zapłaty
  • Dotyczy tylko transakcji B2B – sprzedaż do konsumentów rozliczana jest tradycyjnie

Kto może skorzystać z kasowego PIT

Kasowy PIT będą mogli wybrać przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność wyłącznie samodzielnie, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 1 mln zł. To oznacza, że rozwiązanie jest dedykowane przede wszystkim mikro i małym przedsiębiorcom.

Warunki kwalifikacji

Aby skorzystać z kasowego PIT w 2025 roku, musisz spełnić następujące warunki:

Forma prowadzenia działalności

  • Jednoosobowa działalność gospodarcza
  • Możliwość zatrudniania pracowników
  • Wykluczenie: spółki cywilne, jawne, partnerskie

Limit przychodów

  • Maksymalnie 1 milion złotych w poprzednim roku podatkowym
  • Dla nowych firm – brak ograniczeń w pierwszym roku

Forma księgowości

  • Podatkowa księga przychodów i rozchodów (KPiR)
  • Ewidencja ryczałtowa
  • Wykluczenie: pełne księgi rachunkowe

Forma opodatkowania

 Podatnicy osiągający przychody z działalności gospodarczej opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na ogólnych zasadach według skali podatkowej lub tzw. podatkiem liniowym oraz opłacający od przychodów z działalności gospodarczej zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Jak złożyć oświadczenie – terminy i procedury

Wybór kasowego PIT wymaga złożenia formalnego oświadczenia do naczelnika urzędu skarbowego. Procedura różni się w zależności od sytuacji przedsiębiorcy.

Terminy składania oświadczenia

Dla istniejących firm:

  • Do 20 lutego 2025 roku – dla rozliczenia metodą kasową w całym roku 2025

Dla nowych działalności:

  • Do 20 dnia miesiąca następującego po rozpoczęciu działalności
  • Wyjątek: działalność rozpoczęta w grudniu – oświadczenie do końca roku

Forma złożenia oświadczenia

Oświadczenie należy złożyć na piśmie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Nie ma ustawowego wzoru dokumentu, ale powinien zawierać:

  • Dane identyfikacyjne przedsiębiorcy (NIP, nazwa firmy)
  • Jednoznaczną deklarację wyboru metody kasowej
  • Datę i podpis

Ważne: Nie można złożyć oświadczenia przez CEIDG – wymagana jest forma pisemna bezpośrednio w urzędzie lub przez ePUAP.

Transakcje objęte i wyłączone z kasowego PIT

Kasowy PIT nie obejmuje wszystkich transakcji. System wyłączeń jest rozbudowany i wymaga dokładnego zrozumienia.

Transakcje objęte metodą kasową

  • Sprzedaż między przedsiębiorcami (B2B) udokumentowana fakturami
  • Zakupy od innych firm – koszty uzyskania przychodów
  • Zaliczki i przedpłaty – uznawane za przychód w momencie otrzymania

Transakcje wyłączone z metody kasowej

Sprzedaż do konsumentów

  • Wszystkie transakcje z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności
  • Rozliczane tradycyjnie, metodą memoriałową

Transakcje z podmiotami powiązanymi

  • Próg powiązania: 5% udziałów
  • Dotyczy zarówno sprzedaży, jak i zakupów

Transakcje z rajami podatkowymi

  • Lista krajów określona w rozporządzeniu Ministra Finansów
  • Stosuje się metodę memoriałową

Sprzedaż środków trwałych

  • Samochody, maszyny, nieruchomości
  • Rozliczane według dotychczasowych zasad

Praktyczne aspekty rozliczania

Wdrożenie kasowego PIT wymaga zmian w organizacji pracy księgowej i dodatkowych obowiązków ewidencyjnych.

Obowiązkowa ewidencja

Przedsiębiorcy będą zobowiązani do prowadzenia ewidencji faktur dokumentujących przychody rozliczane tą metodą. Ewidencja musi zawierać:

  • Numer faktury
  • Datę wystawienia
  • Kwotę należności
  • Termin płatności
  • Datę faktycznego uregulowania należności

Monitorowanie płatności

Kluczowym elementem jest śledzenie przepływów pieniężnych:

  • Regularne sprawdzanie wyciągów bankowych
  • Dokumentowanie wpłat częściowych
  • Przypisywanie płatności do konkretnych faktur

Współpraca z biurem rachunkowym

Kasowy PIT zwiększa zakres pracy księgowej:

  • Konieczność przekazywania wyciągów bankowych
  • Informowanie o każdej otrzymanej płatności
  • Wzrost kosztów obsługi księgowej o 30-50%

Zalety i wady kasowego PIT

Korzyści dla przedsiębiorców

Poprawa płynności finansowej Największą zaletą jest odroczenie momentu zapłaty podatku. Przedsiębiorca płaci podatek dopiero gdy faktycznie otrzyma pieniądze, co eliminuje problem finansowania podatku z własnych środków przy braku zapłaty od kontrahenta.

Redukcja ryzyka podatkowego W przypadku nieściągalnych należności przedsiębiorca nie ponosi dodatkowego obciążenia w postaci podatku od niezrealizowanych przychodów.

Prostsze zarządzanie finansami Podatek jest bezpośrednio powiązany z rzeczywistymi przepływami pieniężnymi, co ułatwia planowanie wydatków.

Wady i ograniczenia

Zwiększona biurokracja Konieczność prowadzenia dodatkowej ewidencji i monitorowania każdej płatności znacząco zwiększa obciążenia administracyjne.

Wyższe koszty księgowości Biura rachunkowe podnoszą ceny za obsługę firm na kasowym PIT ze względu na większy nakład pracy.

Skomplikowany system wyłączeń Przedsiębiorca musi rozliczać część transakcji kasowo, a część memoriałowo, co komplikuje księgowość.

Problem z zaliczkami Otrzymanie zaliczki od twojego klienta od twojego kontrahenta oznacza od razu przychód w podatku dochodowym, nawet jeśli jeszcze nie wykonałeś usługi i nie poniosłeś kosztów.

Dla kogo kasowy PIT się opłaca

Branże, które najbardziej skorzystają

Transport i logistyka Firmy transportowe często czekają 60-90 dni na zapłatę od dużych kontrahentów. Kasowy PIT może znacząco poprawić ich sytuację finansową.

Budownictwo i usługi budowlane Małe firmy budowlane wykonujące zlecenia dla generalnych wykonawców regularnie borykają się z opóźnieniami w płatnościach.

Usługi dla biznesu Agencje marketingowe, firmy IT, doradcy – wszyscy, którzy świadczą usługi głównie dla innych firm i mają długie terminy płatności.

Kto nie powinien wybierać kasowego PIT

Firmy z mieszaną sprzedażą B2B i B2C Jeśli znaczna część przychodów pochodzi od konsumentów, komplikacje związane z podwójnym systemem rozliczeń mogą przewyższyć korzyści.

Przedsiębiorcy z dobrą płynnością Jeśli kontrahenci płacą terminowo, a firma nie ma problemów z płynnością, dodatkowa biurokracja nie jest uzasadniona.

Firmy otrzymujące dużo zaliczek Konieczność natychmiastowego opodatkowania zaliczek może pogorszyć sytuację finansową.

Rezygnacja z kasowego PIT

Wybór kasowego PIT nie jest decyzją nieodwracalną, ale zmiana wymaga zachowania procedur.

Zasady rezygnacji

  • Oświadczenie o rezygnacji: do 20 lutego roku podatkowego
  • Forma pisemna do naczelnika urzędu skarbowego
  • Powrót do metody memoriałowej od następnego roku

Automatyczna utrata prawa

Prawo do kasowego PIT traci się automatycznie gdy:

  • Przychody przekroczą 1 milion złotych (od następnego roku)
  • Rozpocznie się prowadzenie pełnych ksiąg rachunkowych
  • Przedsiębiorca wejdzie w spółkę osobową

Podsumowanie i rekomendacje

Kasowy PIT to rozwiązanie, które może realnie pomóc małym przedsiębiorcom borykającym się z zatorami płatniczymi. Zasada „podatku po otrzymaniu pieniędzy” pozwala na rozpoznanie przychodu dopiero w momencie faktycznego uregulowania należności.

Kluczowe rekomendacje

Przed podjęciem decyzji:

  1. Przeanalizuj strukturę swojej sprzedaży (B2B vs B2C)
  2. Oblicz średni czas oczekiwania na płatności
  3. Oszacuj dodatkowe koszty obsługi księgowej
  4. Skonsultuj się z doradcą podatkowym

Jeśli zdecydujesz się na kasowy PIT:

  1. Złóż oświadczenie do 20 lutego 2025
  2. Wdróż system monitorowania płatności
  3. Poinformuj biuro rachunkowe o zmianie
  4. Prowadź skrupulatną ewidencję

Kasowy PIT nie jest rozwiązaniem uniwersalnym. To narzędzie, które w odpowiednich rękach i przy właściwej strukturze biznesu może przynieść realne korzyści finansowe. Kluczem do sukcesu jest dokładna analiza własnej sytuacji i świadoma decyzja oparta na liczbach, nie na obietnicach.

Pamiętaj, że masz czas do 20 lutego 2025 roku na podjęcie decyzji. Wykorzystaj go na dokładną analizę i konsultacje ze specjalistami. Twoja płynność finansowa może na tym znacząco zyskać.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Nie, kasowy PIT jest dostępny wyłącznie dla jednoosobowych działalności gospodarczych. Spółki kapitałowe (z o.o., S.A.) oraz spółki osobowe (cywilna, jawna, partnerska) nie mogą korzystać z tej metody rozliczania.

Nie, kasowy PIT dotyczy wyłącznie podatku dochodowego od osób fizycznych. VAT nadal rozliczasz według dotychczasowych zasad, chyba że osobno wybierzesz kasowy VAT (to odrębna procedura z innymi warunkami).

Tak, musisz prowadzić dodatkową ewidencję faktur z datami ich faktycznej zapłaty. Ewidencja musi zawierać: numer faktury, datę wystawienia, kwotę, termin płatności i datę otrzymania zapłaty.

Faktury wystawione przed 1 stycznia 2025 roku rozliczasz według starych zasad, nawet jeśli zapłata nastąpi po rozpoczęciu stosowania kasowego PIT. Przychód powstał w 2024 roku.

Nie, raz wybrana metoda kasowa obowiązuje przez cały rok podatkowy. Rezygnacja jest możliwa dopiero od następnego roku, po złożeniu odpowiedniego oświadczenia do 20 lutego.

Facebook
X
LinkedIn
Telegram
Julita Posłuszna
AUTOR
Wypełnij wniosek online
Obsługujemy klientów z całej Polski!
Administratorem danych osobowych jest Specjaliści Kredytowi Sp. z o.o.
Czytaj więcej...
z siedzibą w Warszawie, ul. Złota 75 A/7, KRS: 0001103310, NIP: 5273110693, REGON: 52849910800000. Dane są przetwarzane w celu realizacji naszego prawnie uzasadnionego interesu, polegającego na rozpatrywaniu zapytań dot. oferty i udzielaniu na nie odpowiedzi, a w przypadku udzielenia jednej z poniższych zgód również w celu przesyłania informacji marketingowych. Pozostałe informacje o przetwarzaniu danych osobowych, w tym o celach ich przetwarzania oraz przysługujących Ci na mocy RODO prawach, dostępne są w Polityce prywatności.Poniższe zgody są dobrowolne. Możesz je wycofać w dowolnym momencie kierując informację o ich wycofaniu do Specjaliści Kredytowi Sp. z o.o.; nie wpływa to na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem.
Zgłoś problem czy kwestię sporną